Έχεις βρεθεί ποτέ στη θέση να ακούς κάποιον να σου μιλάει για κάποιο θέμα κι εσύ να μην.. ακολουθείς τη ροή της σκέψης του;
Να σκέφτεσαι ‘τι εννοεί; ή τον ‘έχασα’…
Και πολλές φορές να ντρέπεσαι να ρωτήσεις για να μη φανείς ‘χαζός’ ή ότι δε γνωρίζεις κάτι που ίσως ‘θα έπρεπε’ να γνωρίζεις σύμφωνα με το ύφος του συνομιλητή σου;
Δεν είναι δικό σου το ‘πρόβλημα’. Πολλές φορές ούτε και δικό του είναι κατά μια έννοια.
Είναι απλά η αδυναμία μας ως ομιλητές, να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε τις ιδέες ή τις πληροφορίες μας στους άλλους, στο επίπεδο της γνώσης του καθενός.
Αυτό συνήθως δεν έχει κάποια σχέση με το πόσο “έξυπνος” είναι ο ακροατής, έχει να κάνει (σχεδόν) αποκλειστικά με τον ομιλητή.
Είναι η “κατάρα της γνώσης” όπως έχει ονομαστεί.
Όταν δηλαδή “δε μπορούμε να βρούμε τον άλλον εκεί που είναι“, για να του εξηγήσουμε αυτό που θέλουμε.
Σύμφωνα με τη Wikipedia, η κατάρα της γνώσης (Curse of Knowledge), είναι μια γνωστική προκατάληψη, η οποία εμφανίζεται όταν κάποιος ομιλητής, στην προσπάθειά του να επικοινωνήσει με άλλους ανθρώπους, υποθέτει ότι αυτοί έχουν το γνωστικό υπόβαθρο να κατανοήσουν.
Ορισμένοι την ονομάζουν και “Κατάρα της εξειδίκευσης”.
Το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο σε μορφές διδασκαλίας, όταν ο εισηγητής/δάσκαλος/καθηγητής, έχει ξεχάσει πως είναι να είσαι στη θέση του μαθητή.
Είναι όμως κάτι που όλοι μας κάνουμε ή πέφτουμε θύματα σε καθημερινή βάση.
Εγώ το βλέπω και λίγο σαν έλλειψη ενσυναίσθησης.
Αδυναμία δηλαδή να ΄μπεις στα παπούτσια του άλλου’.
Να σκεφτείς και να αναρωτηθείς:
Πώς μπορώ να το εξηγήσω με τον πιο απλό και κατανοητό τρόπο αυτό που θέλω να πω;
Ένα καλό tip, είναι να προσπαθείς να εξηγείς ότι έχεις στο μυαλό σου, σαν να μιλάς σε ένα παιδί 6-7 ετών.
Να χρησιμοποιείς μεταφορές και παραδείγματα.
Ιστορίες και αναφορές που είναι κοντά σε αυτές που γνωρίζει ο συνομιλητής σου ή το κοινό αν είναι περισσότεροι.
Ένα κλασικό παράδειγμα, εκτός των δασκάλων/καθηγητών/εισηγητών, είναι αυτό του γιατρού.
Το πόσο καλά μπορεί να επικοινωνήσει ένας γιατρός με έναν ασθενή, ανεξαρτήτως της ικανότητάς του ως ιατρός.
Η δυνατότητά του δηλαδή, να εξηγήσει με απλά λόγια, κάτι επιστημονικό και δυσνόητο για τους ασθενείς.
Τείνουμε να πιστεύουμε, ότι επειδή εμείς γνωρίζουμε κάτι καλά, το γνωρίζουν και όλοι οι υπόλοιποι.
Ή ότι θα έπρεπε να το γνωρίζουν, επειδή το γνωρίζουμε εμείς.
Δεν είναι ακριβώς έτσι αν το καλοσκεφτείς…
Την επόμενη φορά που θα προσπαθήσεις να εξηγήσεις ή απλά να επικοινωνήσεις κάτι και αντιληφθείς ότι ο συνομιλητής σου δεν μπορεί να σε καταλάβει,
θυμήσου την κατάρα της γνώσης και βρες έναν εναλλακτικό τρόπο να το επικοινωνήσεις.
Μεταφορές, παραδείγματα, ιστορίες, αναφορές, ή ακόμα και σκηνές από ταινίες, σειρές, αθλητισμό και ότι άλλο μπορείς να αξιοποιήσεις στην προσπάθειά σου να γίνει κατανοητό αυτό που θέλεις να πεις.
Η γνώση λοιπόν -θεωρητικά- είναι ευλογία, αλλά στα χέρια, ή μάλλον στη γλώσσα κάποιου μπορεί να μεταμορφωθεί σε… κατάρα 😉