Τα τέσσερα στάδια της αυτεπίγνωσης ©

Είμαι ενθουσιασμένος ????

Επιχειρώ να κάνω μια σύνθεση πληροφοριών που εκτιμώ πως θα βοηθήσει κι εσένα κι εμένα να ξεκαθαρίσουμε λίγο το τοπίο της ‘αυτογνωσίας’.

Προτιμώ όμως να χρησιμοποιώ τη λέξη αυτεπίγνωση.

Δεν ξέρω γιατί, η λέξη αυτή ήρθε μια μέρα στο μυαλό μου και δεν ήξερα καν αν υπάρχει ή αν ήταν δημιούργημα της φαντασίας μου.

Κατά πάσα πιθανότητα θα την είχε σκανάρει σε κάποια φάση κάπου ο εγκέφαλός μου και μετά μου τη…. σέρβιρε στο πιάτο την κατάλληλη στιγμή ????

Είδες τι εργαλείο έχουμε στη διάθεσή μας;

Αν είχα ασυνείδητη άγνοια, αν δηλαδή δε γνώριζα πως λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος, μάλλον θα είχα πιστέψει ότι “είμαι διάνοια”, τόσο έξυπνος που.. εμπλουτίζω το ελληνικό λεξιλόγιο ????

Επειδή όμως είχα συνειδητή άγνοια, το αντιλήφθηκα και το μοιράστηκα.

Επ! πρόσεξες τι έκανα εκεί;

Έβαλα το θέμα που έχω σκοπό να συζητήσω, ως παράδειγμα στην παραπάνω πρόταση.

“Πονηρό” αλλά πέρα για πέρα αυθόρμητο!

Στην ψυχολογία, τα τέσσερα στάδια της ικανότητας, (ή αλλιώς το μοντέλο μάθησης που ονομάζεται “συνειδητή ικανότητα”), σχετίζονται με τις ψυχολογικές καταστάσεις που εμπλέκονται στη διαδικασία εξέλιξης, από την ανικανότητα στην ικανότητα σε μια δεξιότητα. Πηγή

Με πιο απλά λόγια, υπάρχει ένα απλό μοντέλο που χρησιμοποιείται για να κατανοήσουμε τη διαδικασία απόκτησης μάθησης και δεξιοτήτων.

Σε μια πολύ σύντομη ιστορική αναδρομή, το Φεβρουάριο του 1969, ο καθηγητής του management, Martin M. Broadwell, περιέγραψε το παραπάνω μοντέλο, ως “τα τέσσερα επίπεδα της διδασκαλίας”.

Το 1973, οι Paul R. Curtiss και Phillip W. Warren υιοθέτησαν και ανέπτυξαν το μοντέλο αυτό στο βιβλίο τους “The Dynamics of Life Skills Coaching”.

Τα μεταποίησαν δηλαδή, από επίπεδα της διδασκαλίας, σε ‘επίπεδα δεξιοτήτων’.

Την ίδια δεκαετία, το μοντέλο χρησιμοποιήθηκε από τον Noel Burch στο Gordon Training International και ονομάστηκε τα “τέσσερα στάδια για την εκμάθηση οποιασδήποτε νέας ικανότητας“.

Αργότερα το μοντέλο αποδόθηκε αρκετές φορές στον Abraham Maslow (θα έχεις ακουστά την πυραμίδα του Maslow), λανθασμένα όμως, καθώς το μοντέλο δεν εμφανίζεται στο (μεγάλο) έργο του.

Το 2021 ένας τύπος με το όνομα Αλέξανδρος Φαρμάκης, δουλεύοντας πάνω σε αυτό το μοντέλο… εντάξει προφανώς και αστειεύομαι ????????????

Τα τέσσερα αυτά στάδια λοιπόν είναι:

Από την οπτική της μάθησης (απόκτηση γνώσης):

Ασυνείδητη άγνοια (ανεπάρκεια – Δεν συνειδητοποιώ ότι δεν γνωρίζω)
Συνειδητή άγνοια (ανεπάρκεια – Συνειδητοποιώ ότι δεν γνωρίζω)
Συνειδητή γνώση (επάρκεια – Συνειδητοποιώ ότι γνωρίζω)
Ασυνείδητη γνώση (επάρκεια – Δεν συνειδητοποιώ ότι γνωρίζω)

Από την οπτική της ικανότητας (απόκτηση προσόντων/δεξιοτήτων):

Ασυνείδητη ανικανότητα (ανεπάρκεια – Δεν συνειδητοποιώ ότι δεν έχω την ικανότητα)
Συνειδητή ανικανότητα (ανεπάρκεια – Συνειδητοποιώ ότι δεν έχω την ικανότητα)
Συνειδητή ικανότητα (επάρκεια – Συνειδητοποιώ ότι έχω την ικανότητα)
Ασυνείδητη ικανότητα (επάρκεια – Δεν συνειδητοποιώ ότι έχω την ικανότητα)

Το τέταρτο στάδιο, είναι το στάδιο της αριστείας.

Της επιδεξιότητας, της μαεστρίας, της υπεροχής.

Είσαι στους top όταν είσαι σε αυτό το στάδιο και αυτό που κάνεις το κάνεις αυτόματα, ασυνείδητα, σου είναι τόσο εύκολο που φαίνεται σαν να είναι δεύτερη φύση σου που λέμε.

Είσαι ο Ρονάλντο, ο Μέσι, ο Αντετοκούνμπο, ο Τζόκοβιτς, ο Ντε Νίρο, o Αλ Πατσίνο, ο Τζακ Νίκολσον, ο Τομ Χανκς…

Από την οπτική της αυτεπίγνωσης, της αυτογνωσίας, το γνώθι σαυτόν δηλαδή, τα τέσσερα στάδια (κατ’ εμέ) είναι:

  • Ασυνείδητα αδαής
  • Συνειδητά αδαής
  • Συνειδητά δαήμων
  • Ασυνείδητα δαήμων

Εντυπωσιάστηκες από τη λέξη δαήμων όσο εγώ;

Τι λέξεις υπάρχουν σε αυτή την απίστευτη ελληνική γλώσσα και δεν έχουμε ιδέα για την ύπαρξή τους!

Δαήμων: αυτός που έχει αποκτήσει ειδικές γνώσεις και πείρα σε κάποιον τομέα

Μπορεί να σου ξινίσει λίγο η λέξη αδαής γιατί έχω την αίσθηση ότι χρησιμοποιείται και ως ‘αφελής’ στην καθημερινότητα.

Αδαής: που δεν έχει γνώσεις ή πείρα σχετικά με κτ.· ανίδεος, άπειρος:

Οι ακριβείς λέξεις δεν έχουν τόσο σημασία, όσο το νόημα.

Μη μένεις στις λέξεις, δες τη μεγάλη εικόνα.

Όμορφο το δέντρο αλλά μπροστά στο δάσος ωχριά…

Είμαι ασυνείδητα αδαής, τις στιγμές της ημέρας που δεν είμαι στη θέση του παρατηρητή.

Είναι οι στιγμές (οι ώρες) που πρωταγωνιστώ στην ταινία μου.

Παίζω δηλαδή το ρόλο του ηθοποιού, δεν έχω το ρόλο του θεατή. Ή του αθλητή αν προτιμάς, δεν είμαι θεατής στην κερκίδα. Και το χειρότερο; Δεν έχω ιδέα ότι είμαι ηθοποιός και ότι παίζω σε ταινία, νομίζω πως αυτή είναι η ζωή (μου), η πραγματικότητά (μου).

Είμαι συνειδητά αδαής, τις στιγμές της ημέρας, που παρατηρώ τον εαυτό μου να πρωταγωνιστεί, να παίζει…

Παίζω και καθώς παίζω, συνειδητοποιώ ότι… παίζω το ρόλο μου (του ηθοποιού ή του παίκτη ανάλογα με τη μεταφορά που προτιμάς).

Αυτό με κάνει συνειδητό, αλλά εξακολουθώ να είμαι αδαής. Ακόμα… παίζω!

Εξακολουθώ να είμαι μέσα στην οθόνη δηλαδή, δεν είμαι στις καρέκλες να παρακολουθώ.

Είμαι συνειδητά δαήμων, όταν έχω επίγνωση ότι είμαι ο ηθοποιός ή ο παίκτης και παίζω το ρόλο μου. Μπαίνω μέσα, κάνω τη δουλειά με λίγα λόγια και αυτά τα διαστήματα της ημέρας, το κάνω απόλυτα συνειδητά.

Προτιμώ να είμαι εδώ όσο περισσότερο γίνεται, παρά στα δύο προηγούμενα στάδια.

Είμαι ασυνείδητα δαήμων, όταν έχω φτάσει σε τέτοιο επίπεδο αυτεπίγνωσης, που έχω ‘ξεχάσει’ πως ήταν όταν νόμιζα ότι ήμουν στην οθόνη. Η καλύτερη μεταφορά που μπορώ να σκεφτώ, είναι αυτή του σκηνοθέτη ή του προπονητή, ο οποίος έχει περάσει και από τα τρια προηγούμενα στάδια.

Ή του γέροντα που γίνεται Άγιος…

Και αν ο γέροντας είναι μακριά από τα συνήθη παραδείγματα, τότε… ένας ακόμα ‘life coach’, ή guru ή “ξερόλας” στο YouTube και στο Facebook που θα σου μάθει τα μυστικά του έναντι ολίγων δολαρίων… (αουτς!)

Να σου πω κάτι;

Θα είμαι ιδιαίτερα ευτυχισμένος αν καταφέρω να είμαι “συνειδητά δαήμων” κατά το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας.

Είναι μεγάλος στόχος, έστω κι αν ακούγεται απλός.

Αυτός ο στόχος βέβαια είναι για το επίπεδο της αυτογνωσίας.

Για το επίπεδο απόκτησης γνώσης και δεξιοτήτων, θέλω να βάλω τον πήχη πιο ψηλά, αλλά μόνο σε αυτά που θέλω να συγκεντρώσω την προσοχή και την ενέργειά μου.

Διαφορετικά κινδυνεύω να γίνω ανούσια σπουδαίος και δεν θα το ήθελα..

Αν μπορώ να αποκτήσω ασυνείδητη ικανότητα στο να γράφω και να παράγω περιεχόμενο, το θέλω!

Αν μπορώ να αποκτήσω ασυνείδητη ικανότητα στο να γράφω βιβλία, το θέλω!

Αν μπορώ να αποκτήσω ασυνείδητη ικανότητα στο να δημιουργώ εκπαιδευτικά προϊόντα, το θέλω!

Αν μπορώ να αποκτήσω ασυνείδητη ικανότητα στο να παρουσιάζω με μεταδοτικό τρόπο αυτά τα εκπαιδευτικά προϊόντα, το θέλω!

Αν μπορώ να αποκτήσω ασυνείδητη ικανότητα στο να δημιουργώ εκπαιδευτικά videο, το θέλω!

Αυτά είναι τα δικά μου ‘κρυφά θέλω’ και τα μοιράζομαι για να ‘λογοδοθώ’! (είδες πάλι πως το έφερα;)

Τα δικά σου αλήθεια ποια είναι; ????

Μήπως είναι μια καλή ευκαιρία να τα βάλεις κάτω και να τα σκεφτείς;

Και μήπως και να τα γράψεις για να μην τα ξεχάσεις;

Λέω εγώ τώρα…

Δεν ξέρω δηλαδή για σένα, αλλά εγώ αν δεν τα γράφω… ξεχνάω..

Και μάλιστα ξεχνάω πολύ εύκολα και πολύ γρήγορα! ????

Υ.Γ. Το τέταρτο στάδιο από την οπτική της ικανότητας (απόκτηση προσόντων/δεξιοτήτων), δηλαδή η ασυνείδητη ικανότητα (επάρκεια – δεν συνειδητοποιώ ότι έχω την ικανότητα),

είναι στην ουσία αυτό που λέω εγώ με το δικό μου τρόπο ‘οι αυτοματισμοί μας’, η συνεχής και αδιάλειπτη επανάληψη, μέχρι να κάνουμε κάτι συνήθεια και αυτό το κάτι “τελικά” να αυτοματοποιηθεί.

Αυτό που προσπαθώ κι εγώ να πετύχω με το να γράφω.

Είδες που όλα κολλάνε μεταξύ τους αν το καλοσκεφτείς; ????

Μοιράσου το

Έχω και newsletter πάμε μια βόλτα;

Εβδομαδιαία τροφή για σκέψη μέσα από το μυστήριο μυαλό ενός οικονομολόγου συμπεριφοράς...

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Μπορείς να ειδοποιηθείς για απαντήσεις στο δικό σου σχόλιο, μέσω e-mail (απλά επίλεξέ το από το παραπάνω κουτάκι).

Μπορείς επίσης να εγγραφείς εδώ στις ειδοποιήσεις χωρίς να σχολιάσεις.

Κι' άλλη τροφή για σκέψη...

Από το Newsletter: Seeds of Freedom

Γιατί;❓

Γιατί αποφάσισα να θέσω μόνος μου αυτή τη δοκιμασία στον εαυτό μου; Μήπως είμαι μαζοχιστής;

Καλά με δουλεύεις; ????

Χημικές αντιδράσεις στον εγκέφαλο, αύξηση των παλμών της καρδιάς, το σώμα σε κατάσταση ‘πάλης’, ένταση…

Αυτό μου άλλαξε τη ζωή…

Κάποια στιγμή, ήρθε μπροστά μου ένα video που με συντάραξε.
Με άγγιξε ρε παιδί μου.
Με έβαλε σε σκέψεις.

Από το 100 Day Challenge:

Η σχέση μας με το λάθος...
#100daychallenge

Το λάθος

Η μέρα που άλλαξε τη σχέση μου με… το λάθος, μια για πάντα.

Ο συμπαθητικούλης
#100daychallenge

Ο συμπαθητικούλης…

Πόσο εύκολα σχηματίζουμε ‘άποψη’ και βάζουμε ταμπέλες σε άλλους, βασιζόμενοι μόνο σε ένα στιγμιότυπο;

Αντίδραση | Απόκριση
#100daychallenge

Αντίδραση | Απόκριση

Το μη ορατό κενό που κάνει εφικτή την απόκριση σε αντίθεση με την αντίδραση…

Ο Οξυδερκής..
#100daychallenge

Ο Οξυδερκής

Ο ερευνητής, ο παρατηρητής.. αυτός που έχει πολύ μεγάλη αντιληπτική ικανότητα…

Τα στανταρντς...
#100daychallenge

Τα στανταρντς

Το σύνολο αυτών των στανταρτς και αυτών των ορίων “ανεκτικότητας”…

Τι έμαθα σε 100 μέρες
#100daychallenge

Κάθε τέλος, μια αρχή…

Αν μου κάνεις παρέα σε αυτό το ταξίδι, θα κάνω ότι περνάει από το χέρι μου να κερδίσεις και εσύ όσο και εγώ.

Η Δευτέρα...
#100daychallenge

Δευτέρα…

Ίσως η πιο παρεξηγημένη μέρα της εβδομάδας. Αυτό αλλάζει όμως…

#100daychallenge

Τα τυφλά σημεία

Ένα τυφλό σημείο θα παραμείνει τυφλό, έως ότου πέσει φως επάνω του. Tο φως μπορείς να το προκαλέσεις…

Το Seeds of Freedom είναι ένα εβδομαδιαίο newsletter. 

Όμως

Μην αφήσεις τη λέξη newsletter να σε παρασύρει..

Μη φανταστείς κάτι παρόμοιο, ίσως κάτι που έχεις συναντήσει στο παρελθόν.

Δεν υπάρχει :)

Είναι ένα γράμμα που γράφω κάθε εβδομάδα και απευθύνεται σε σένα που βρίσκεις ενδιαφέρον να μπαίνεις για λίγο στο μυαλό μου.

Να κρυφοκοιτάς λίγο, να βλέπεις τον τρόπο που σκέφτομαι, τι αισθάνομαι, τι μαθαίνω, τι παθαίνω, να ανακαλύπτεις νέες ιδέες και οπτικές.

Γιατί το κάνω αυτό;

Χμ, πριν πάω εκεί θέλω να σε πάω κάπου αλλού. 

Στην πρώτη μέρα που ξεκίνησε όλο αυτό…

Ήταν στα μέσα του Νοέμβρη του 2020 και είχε ξεκινήσει το δεύτερο lockdown λόγω covid.

Είχα φρικάρει

Δεν το περίμενα.

Πίστευα πως το είχαμε αφήσει πίσω όλο αυτό με τα lockdown και τα συναφή.

Η πίεση που ένιωθα ήταν ασφυκτική…

Κάτι μέσα μου έψαχνε τρόπο να βγει, κάτι να ξεθυμάνει…

Χωρίς να καταλάβω πώς, ένα πρωινό εκεί στο πρώτο δεκαήμερο του Νοέμβρη (2020), 

έγραψα ένα μακροσκελές κείμενο στο facebook και το μοιράστηκα με 300 περίπου φίλους και γνωστούς.

Ήταν μια εξήγηση γιατί είχα περίπου 2 χρόνια να… πατήσω το πόδι μου εκεί (στο facebook ντε) και ήταν επίσης το τι είχα στο μυαλό μου για το μέλλον.

Στο τέλος είχε και ένα κάλεσμα για όποιον ενδιαφέρεται να ακούσει τις ιδέες μου μέσω email.

Έτσι ξεκίνησα να γράφω και να στέλνω ένα email κάθε εβδομάδα σε αυτούς που με εμπιστεύτηκαν και που ήταν αρκετά περίεργοι να με ακούσουν.

Με την επίγνωση που έχω σήμερα, νιώθω πως αυτό που είχα τότε την ανάγκη να κάνω, ήταν στην ουσία να επικοινωνήσω.

Να μοιραστώ κάποιες ενδιαφέρουσες πληροφορίες, να επικοινωνήσω κάποιες ιδέες και ξεκινήσω μια προσπάθεια που δεν ήξερα ακριβώς που θα καταλήξει. 

Με κύριο σκοπό όπως είχα στο μυαλό μου, να βοηθήσω με τον τρόπο μου όποιον είχε ανάγκη για βοήθεια εκείνο το δύσκολο διάστημα, δίνοντας ελπίδα…

…να εμπνεύσω όποιον ήταν ανοιχτός να λάβει από αυτά που μοιραζόμουν…

και να ξεκινήσω να γράφω για να γίνομαι μέρα με τη μέρα καλύτερος στο γράψιμο.

Σε έναν συγκεκριμένο τρόπο γραψίματος που είχα στο μυαλό μου και με ένα πλάνο που είχα σκοπό να μοιραστώ με όλους ανοιχτά.

Αυτή η εβδομαδιαία επαφή, αυτό το απλό γράμμα που έστελνα σε φίλους και γνωστούς, 

άλλοτε με ύφος περισσότερο ‘διδακτικό’ και άλλοτε ‘φιλικό’…

άρχισε να παίρνει μια ιδιαίτερη μορφή και να δημιουργείται κάτι που δε μπορούσα να φανταστώ όταν το ξεκίνησα.

Άρχισα να μοιράζομαι τα πάνω μου και τα κάτω μου, τους στόχους μου, τα όνειρά μου, τον τρόπο που είχα σκοπό να τα κάνω πράξη, τις αποτυχίες, τις επιτυχίες, τις αναποδιές, τα συναισθηματικά κύματα, τα εμπόδια, τις αποφάσεις, τις κρίσεις, τις λύσεις, …

Όλα αυτά που ένιωθα και αισθανόμουν ότι αυτό από μόνο του έχει κάτι να προσφέρει

Μια νέα οπτική, μια άλλη προσέγγιση, μια νέα πεποίθηση, μια διαφορετική άποψη…

Να δώσει σε σένα που διαβάζεις κάτι διαφορετικό από τα συνηθισμένα…

Μια γεύση γνωστή αλλά και άγνωστη την ίδια στιγμή…

Ξεκίνησα λοιπόν κάτι νέο, από την αρχή, από το μηδέν, με μια απλή ιδέα και μια παρόρμηση να με κατευθύνει στο πρώτο βήμα…

Αυτό λοιπόν το προσωπικό γράμμα που στέλνω κάθε εβδομάδα, έχει βασικό σκοπό να προσφέρει κάτι χρήσιμο και αξιόλογο σε αυτόν που θα με εμπιστευτεί με το χρόνο και την προσοχή του…

Γιατί αυτά τα δύο, ίσως να είναι και τα πιο πολύτιμα ‘νομίσματα’.

Ναι, ακόμα και από τα ‘ευρώ’ ;)

Και… γιατί όχι με τον τρόπο αυτό να γίνω το ζωντανό παράδειγμα για όποιον θέλει να δοκιμάσει κάτι καινούργιο.

Μήπως έχεις κάτι στο πίσω μέρος του μυαλού σου και κάτι σε κρατάει από το να το ξεκινήσεις; 

Ή μήπως να το συνεχίσεις;

 Ή να το παρατήσεις αν χρειάζεται;

Μήπως θέλεις να ξεφύγεις από μια ζωή που δε σε εκφράζει;

Μήπως θέλεις να δημιουργήσεις μια καθημερινότητα που σε εκφράζει;

Αυτό είναι σήμερα το Seeds of Freedom. 

Μαθαίνω ανοιχτά, σκέφτομαι δυνατά, μοιράζομαι τις εμπειρίες μου, με σκοπό να γίνω καλύτερος εγώ και να γίνεις καλύτερος/η κι εσύ.

Και έτσι να κάνουμε τον κόσμο λίγο καλύτερο :)

Αυτοί είναι οι σπόροι για τη δική μου ελευθερία (seeds of freedom) και αν θελήσεις μπορούν να γίνουν οι σπόροι για τη δική σου ελευθερία.

Και γιατί ελευθερία; Γιατί σπόροι ελευθερίας;

Γιατί αυτό αγαπημένε/η είναι το δικό μου προσωπικό “θέμα” στο ταξίδι της ζωής μου.

Την ελευθερία μου επιζητώ ως κυρίαρχο συναίσθημα. 

Την ψυχική, νοητική, συναισθηματική, οικονομική… ελευθερία.

Όπως εγώ την έχω στο δικό μου μυαλό και όπως μπορείς να την πάρεις κι εσύ και να τη φτιάξεις όπως επιθυμείς στο δικό σου το μυαλό.

Πάρε την πρώτη ύλη που σου δίνω, πάρε τα υλικά και δημιούργησε τη δική σου συνταγή για την ελευθερία σου.

Και ξέρεις κάτι;

Αν μάθεις τον τρόπο -που αυτός είναι και ο αντικειμενικός σκοπός- τότε μπορείς να χρησιμοποιήσεις τον ίδιο τρόπο και για ότι άλλο θέλεις να αλλάξεις στη ζωή σου…

Είναι μια διαδικασία… 

Το μυστικό είναι να την αγαπήσεις. 

Αν το καταφέρεις, πίστεψέ με πως αυτό που θα νιώθεις κάθε βράδυ που πας για ύπνο και κάθε πρωί που θα ξυπνάς, θα είναι ότι καλύτερο μπορείς να φανταστείς.

Και ίσως να μην μπορείς καν να το φανταστείς ;)

Λοιπόν; 

Θα μου κάνεις παρέα σε αυτό το ταξίδι;