(12-15 λεπτά διάβασμα)
Ήταν καλοκαίρι του 2015 και μέσα στην παράνοια των capital controls στη χώρα, προσπαθούσα να βρω τη δική μου διέξοδο με κάθε τρόπο.
Αφού ήμουν ήδη μέσα στο βούρκο, έπρεπε να βρώ τρόπο να κολυμπήσω.
Πνιγόμουν βλέπεις… το σοκ που είχε προηγηθεί με το κλείσιμο των τραπεζών και την αβεβαιότητα, ήταν πολύ μεγάλο για να το αντιμετωπίσω ψύχραιμα.
Δεν είχα κανένα εργαλείο, κανένα τρόπο, καμία σχετική εμπειρία και κανένα κράτημα.
Έρμαιο των εξωτερικών καταστάσεων και των γεγονότων κοινώς..
Μόλις ένα μήνα πριν, είχα πάρει τη μεγάλη απόφαση.
Κάτι που τυραννούσα στο μυαλό μου για πολλά χρόνια…
Να ξεκινήσω τη δική μου επιχείρηση!
Σκέψη πολλών ετών, κρυφός πόθος που πάντα έμενε σε ένα συρτάρι του μυαλού από την έλλειψη θάρρους.
Ένιωθα όμως ότι το timing ήταν ιδανικό, ‘ή τώρα ή ποτέ’ ήταν το σύνθημα που αντηχούσε στ’ αυτιά μου…
Μέσα στο σοκ των γεγονότων, κάτι μέσα μου ενεργοποιήθηκε και ξεκίνησε να κάνει το πρώτο μικρό βήμα.
Ακολουθούσα αρκετό καιρό κάποια group στο Facebook και παρακολουθούσα συζητήσεις χωρίς όμως να συμμετέχω.
Διάβαζα για το πως μπορώ να δημιουργήσω μια πετυχημένη επιχείρηση.
Τι έκαναν οι άλλοι που το πέτυχαν;
Ένιωθα ότι δεν είναι θέμα εξυπνάδας, αλλά ήξερα ότι κάτι μου λείπει…
Πολλά δηλαδή μου έλλειπαν, απλά έψαχνα να βρω από που να ξεκινήσω για να μάθω.
‘Οι ηγέτες διαβάζουν’ (leaders are readers) ήταν ένα ρητό που μου έκανε κλικ.
“Πρέπει να μάθω… Πρέπει να ξεκινήσω να διαβάζω βιβλία και να μαθαίνω, να κάνω εκπαιδεύσεις online και να αποκτήσω τα προσόντα που θέλω…” σκεφτόμουν.
Η επιμόρφωση όμως ήταν πολυδιάστατη.
Αφενός μεν τα απαραίτητα προσόντα (skills) για τη δουλειά που ήθελα να κάνω και τις υπηρεσίες που σκόπευα να πουλήσω,
αφετέρου δε τα προσόντα ενός επιχειρηματία/ελεύθερου επαγγελματία, ιδιοκτήτη μιας μικρής επιχείρησης.
Και ένα τρίτο που είχα καταλάβει ότι είναι στην κορυφή όλων, τη δική μου προσωπική ανάπτυξη, εξέλιξη, βελτίωση.
Ένιωθα τόσο ‘μικρός και άπειρος’ και αυτό με τρομοκρατούσε!
Έτσι ξεκίνησα “να θέλω” να διαβάζω.
Μέσα σε όλα τα άλλα, εκείνο το διάστημα δε μπορούσα ούτε από το amazon να παραγγείλω βιβλία. Δεν περνούσε η κάρτα στο εξωτερικό βλέπεις!
‘Θα διαβάσω στα Ελληνικά’ είπα στον εαυτό μου, μέχρι να μπορέσω να παραγγείλω τα αγγλικά βιβλία που ήθελα.
Γιατί αγγλικά;
Γιατί ήθελα να αποτινάξω οτιδήποτε ελληνικό από πάνω μου τότε…
Αν μπορούσα να αλλάξω υπηκοότητα θα το έκανα. Αν μπορούσα να ζω στην Ελλάδα και να είναι σα να ζω σε άλλη χώρα, θα ήταν ιδανικά…
Ο θυμός και το μίσος για τη χώρα και τον συμπατριώτη Έλληνα, είχε φτάσει σε ιστορικά υψηλά…
Έτσι λοιπόν, ένα πρωινό, κατέβηκα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και πήγα σε ένα παλιό βιβλιοπωλείο.
Έχετε βιβλία του Τονυ Ρομπινς;
ρωτάω τον συμπαθή και κουλτουριάρη σαρανταπεντάρη που με πλησίασε…
“Βεβαίως, τον ‘γίγαντα’ θέλετε;”
Ναι, αποκρίθηκα, και με διαπέρασε η σκέψη “ααα το ζητάνε και άλλοι;”
Είχα ήδη διαβάσει ή καλύτερα ακούσει σε μορφή audio κάποια βιβλία αυτοβελτίωσης και είχα βοηθηθεί πολύ με αυτά που μάθαινα.
Είχα πρόσβαση σε πληροφορίες που δεν γνώριζα στο παρελθόν και σιγά σιγά είχα αξιοποιήσει μερικές, έχοντας αρχίσει να βλέπω καλά αποτελέσματα.
Τον Τονυ Ρομπινς τον έμαθα από τον ‘μέντορα’ που είχα για το internet marketing.
Περιέγραφε την εμπειρία του από το σεμινάριο που είχε πάει το προηγούμενο σαββατοκύριακο και άκουγα εκστασιασμένος!
Πωωω ρε φίλε, αυτός είναι πολύ μεγάλος στην Αμερική, να διαβάσω τα βιβλία του και να αγοράσω τις εκπαιδεύσεις του…
“Σίγουρα θα με βοηθήσει να πετύχω αυτά που θέλω” σκεφτόμουν.
Και όντως με βοήθησε πολύ.
Εκείνο το βιβλίο ήταν το μόνο που διάβασα στα Ελληνικά, αλλά όπου στεκόμουν και οπου βρισκόμουν μιλούσα γι’ αυτά που είχα μάθει.
Νέες πληροφορίες βλέπεις, που τις παρουσίαζε με τρόπο που σου δημιουργούσαν την πεποίθηση ότι μπορείς ρε φίλε να κάνεις αυτά που ονειρεύεσαι. Ότι είναι στο χέρι σου…
Σήμερα, μετά από 6 περίπου χρόνια, μπορώ να πω πως πήρα πολλά από εκείνο το βιβλίο και ένα εργαλείο που αξιοποίησα, ήταν ικανό για να αλλάξει σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό τη ζωή μου.
Ποιο ήταν αυτό;
Η έννοια και ο επαναπρογραμματισμός των νευροσυσχετισμών μου.
Ξέρω ξέρω ακούγεται λίγο… εξωγήινο ????
Είναι όμως απλό.
Όταν αντιλήφθηκα για πρώτη φορά, πως ότι πιστεύω και ότι θεωρώ καλό ή κακό, θετικό η αρνητικό:
α) είναι κάτι που αλλάζει και προσαρμόζεται σύμφωνα με τις επιθυμίες μου,
β) έχει προγραμματιστεί σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό από το εξωτερικό περιβάλλον, που είτε ηθελημένα, είτε από άγνοια, έχει εγκαταστήσει λάθος προγράμματα εκεί μέσα,
είδα… τη ζωή ανάποδα!
Ήταν και αυτό ένα μεγάλο σοκ όταν έμεινα σε αυτή τη σκέψη και διαπίστωσα πόσο ‘ελεγχόμενη’ ήταν η ζωή μου έως τότε.
Έτσι, έβαλα στόχο να μελετήσω αυτό το ‘ερευνητικό πεδίο’ όπως το έλεγα (και ακόμα το λέω γιατί έτσι το βλέπω) και να κάνω το νευρικό μου σύστημα και τον εγκέφαλό μου ένα… εργαστήριο, πραγματοποιώντας πειράματα και εξάγοντας συμπεράσματα σύμφωνα με τις εμπειρίες μου.
Κάτι 100% βιωματικό δηλαδή, δεν ήθελα απλά να διαβάσω τις πληροφορίες, ήθελα να βιώσω αυτές τις αλλαγές και να δω τι αποτελέσματα θα είχαν.
Και αυτό έγινε μια θαυμάσια εμμονή!
Κάτι που θα έβαζα όλη μου την προσοχή και όλο μου του είναι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.
Στα προηγούμενα μηνύματα αναφέρθηκα στη δύναμη των συνηθειών μας, τους αυτοματισμούς μας όπως προτιμώ να τους λέω.
Την τελευταία εβδομάδα ξόδεψα (ή καλύτερα επένδυσα) τις περισσότερες μέρες, σκεπτόμενος τις εμπειρίες μου και τα βιώματά μου αυτά τα 6 χρόνια.
Και κατέληξα ότι οι αυτοματισμοί, οι συνήθειές μας και ο επαναπρογραμματισμός τους, είναι μεν ένα μοναδικό εργαλείο,
ταυτόχρονα όμως χρειάζεται δύο ακόμα έννοιες, εργαλεία και τρόπο σκέψης (νοοτροπία – τρόπο του νου) πριν από την ανάλυσή τους.
Ποιες είναι αυτές;
Ο επαναπρογραμματισμός των νευροσυσχετισμών (neuro associations) και η νοοτροπία της εξέλιξης (growth mindset).
Αυτή σύμφωνα με τη δική μου οπτική και τις προσωπικές μου εμπειρίες είναι η καλύτερη σειρά για να κατανοήσει και φυσικά να αξιοποιήσει κάποιος αυτά τα εργαλεία.
Τι είναι όμως οι νευρο-συσχετισμοί;
Στην πιο απλή μορφή τους, μπορούμε να πούμε ότι είναι αυτές οι πεποιθήσεις μας, οι οποίες είναι είτε καλές είτε κακές. Είτε θετικές είτε αρνητικές.
Είτε δηλαδή σχετίζουμε κάτι με τον πόνο, είτε με την ευχαρίστηση.
Παράδειγμα:
Αν πιστεύω ότι το τσιγάρο ή το ποτό με χαλαρώνει, τότε αυτός είναι ένας νευροσυσχετισμός.
Τα έχω συσχετίσει (και κατηγοριοποιήσει) ως κάτι που μου προκαλεί ευχαρίστηση.
Αν έχω συνδυάσει το φαγητό με ευχαρίστηση, τότε είναι και αυτό ένας άλλος νευροσυσχετισμός.
Αν για μένα η γυμναστική έχει συσχετιστεί με πόνο, τότε πάλι έχω έναν νευροσυσχετισμό.
Στη νευροεπιστήμη, υπάρχει ένα θεμελιώδες αξίωμα:
“Neurons that fire together, wire together”.
Δηλαδή ότι συσχετίζεται κατα μια έννοια, δένει, κλειδώνει σιγά σιγά ως εγκεφαλική σύναψη.
Δε χρειάζεται και πολύ ανάλυση εδώ, τα πράγματα είναι απλά.
Ότι συσχετίζεις και συνεχίζεις να το κάνεις, κλειδώνει τόσο σαν συμπεριφορά όσο και σαν πεποίθηση.
Πρακτικά τώρα αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι (αν όχι όλοι!) οι συσχετισμοί που κάνουμε, είναι υποπροϊόντα της πλύσης εγκεφάλου την οποία έχουμε όλοι υποστεί από την ημέρα που ήρθαμε στη ζωή.
Η πλύση εγκεφάλου δεν είναι απαραίτητα κακή. Αν γίνεται για κάτι καλό, μπορεί απλά να αποτελέσει εργαλείο επαναπρογραμματισμού.
Αρκεί να γίνεται συνειδητά.
Όμως η αλήθεια είναι, πως η ζωή μας είναι γεμάτη από ‘ανάγκες’ και ‘θέλω’ που δεν είναι δικά μας.
Απλά έχουν εμφυτευθεί με έντεχνο τρόπο στη συνείδησή μας, από την παιδική μας ηλικία μέχρι και σήμερα.
Όταν αντιλήφθηκα το βαθμό στον οποίο είμαστε ‘μαριονέτες’ έφριξα.
Αηδίασα πραγματικά.
Αυτό που το κάνει ακόμα χειρότερο, είναι ότι νομίζουμε ότι όλα αυτά που μας αρέσουν, είναι δική μας επιλογή.
Πριν από αρκετούς μήνες, είχα δει ένα documentary το οποίο περιέγραφε τον τρόπο (και το σχέδιο) με τον οποίο στη δεκαετία του 1960 αν θυμάμαι καλά,
έγινε η πλύση εγκεφάλου έτσι ώστε να ξεκινήσουν να καπνίζουν οι γυναίκες. Μέχρι τότε ήταν ταμπου να καπνίζουν οι γυναίκες.
Ένας άνθρωπος (ένας ανιψιός του Φροϋντ) ήταν ικανός να αλλάξει το status quo και μέσα από τις διαφημίσεις της εποχής, να δημιουργήσει τους κατάλληλους νευροσυσχετισμούς, έτσι ώστε η κοινωνία να αποδεχτεί τη γυναίκα καπνίστρια.
Ένας άνθρωπος στην ουσία, με μια διεστραμμένη ιδέα, υπήρξε υπεύθυνος για το θάνατο εκατομμυρίων γυναικών, αλλά και τον καρκίνο σε άλλες τόσες.
Δεν ξέρω αν εσένα σου ακούγεται φυσιολογικό, για μένα δεν είναι.
Έχεις ποτέ σκεφτεί γιατί έχει αφρό το ‘αφρόλουτρο’; ή γιατί έχει αυτή την αίσθηση η οδοντόκρεμα;
Ή γιατί σου αρέσει κάποια συγκεκριμένη μάρκα;
Όλα μα όλα είναι τεχνητά. Τίποτα δεν είναι τυχαίο και σχεδόν καμία μας επιθυμία δεν είναι απλά δική μας επιθυμία.
Μπορεί και να είναι, αλλά η επιρροή είναι αφανής, αόρατη.
Όλα αυτά που μας αρέσουν και δε μας αρέσουν, έχουν κάποιο βαθύτερο λόγο, κάτω από την επιφάνεια της συνειδητής μας επίγνωσης.
Δε θέλω να σε τρομοκρατήσω, ούτε και να σε απογοητεύσω.
Απλά προσπαθώ να σου μεταδώσω την έννοια και τη σημασία των νευροσυσχετισμών.
Έτσι λοιπόν, όταν κατάλαβα τη δύναμη αυτού του εργαλείου, κάθισα και έκανα κάποιες ερωτήσεις στον εαυτό μου:
τί θέλω να αλλάξω;
τί θέλω να κρατήσω και τί να ξεφορτωθώ;
τί θέλω να συνδυάσω στο μυαλό μου ως ‘καλό’, που θα είχε ευεργετικό αποτέλεσμα στη ζωή μου;
τί θέλω να συνδυάσω στο μυαλό μου ως ‘κακό’, για να σταματήσω να το κάνω;
Θα σου πω περισσότερα στο επόμενο μήνυμα για να μην σε κουράσω σε αυτό.
Θα σου πω όμως ένα-δύο παραδείγματα για τους νευροσυσχετισμούς που άλλαξα/δημιούργησα εγώ.
α) έκανα το περπάτημα και το τρέξιμο, να είναι η επιβράβευσή μου, η ανταμοιβή μου (το reward μου). Έτσι, όχι απλά δεν το έβλεπα πλέον σαν αγγαρεία, αλλά το έβλεπα ως επιβράβευση.
Αφού μπορώ να κάνω νέες εγκεφαλικές συνάψεις από την αρχή, γιατί να μην κάνω αυτές που θα είναι καλές για την υγεία μου;
β) συσχέτισα πόνο για το αλκοολ και το φαγητό κακής ποιότητας (junk, φαγητό απ’ έξω).
Πλέον δε βλέπω το αλκοολ ως ‘μέσο χαλάρωσης’ όπως με είχε μάθει το ‘σύστημα’.
Το έχω συσχετίσει περισσότερο ως μιας μορφής ‘τιμωρία’ παρά ως επιβράβευση! Όπως και το junk food.
Αποφάσισα ότι δεν θέλω να πιω ποτέ ξανά αλκοολ μόνος μου στο σπίτι, ενώ έξω μόνο κρασί ή μπύρα. Άντε κανένα ουζακι-τσιπουρο με παρέα σε ταβέρνα κι αυτό με μέτρο.
γ) συσχέτισα τα λαχανικά με την ευχαρίστηση. Αυτό με έκανε να τρώω περισσότερα λαχανικά και να βελτιώσω ακόμα περισσότερο τη διατροφή μου (την οποία έως τότε δεν είχα και σε ιδιαίτερη.. εκτίμηση).
δ) συσχέτισα το διάβασμα με ευχαρίστηση. Έγινα λάτρης του διαβάσματος και της μάθησης γενικότερα. Είχα να διαβάσω βιβλίο πάνω από 12-13 χρόνια!
Καταλαβαίνεις την κεντρική ιδέα, έτσι δεν είναι;
Μπορείς να αλλάξεις ότι θέλεις και να το φέρεις στα μέτρα σου.
Και να σου πω και το άλλο;
Αλλάζουμε… κάτι που πριν από 10 χρόνια μου φαινόταν καλό, σήμερα δε μου φαίνεται το ίδιο καλό.
Ε αφού είμαστε εύπλαστοι, γιατί να μην το εκμεταλλευτούμε;
Γιατί να μην ζούμε τη ζωή μας όπως θέλουμε σήμερα και όχι όπως έχουμε προγραμματιστεί να θέλουμε από την παιδική μας ηλικία;
Μπορεί να μη συμμερίζεσαι το δικό μου ενθουσιασμό γι’ αυτές τις πληροφορίες.
Και είναι λογικό, δεν έχουμε όλοι τα ίδια ‘θέλω’.
Όμως η αίσθηση της ελευθερίας που έρχεται ως αποτέλεσμα της δουλειάς με τους νευροσυσχετισμούς και τον επαναπρογραμματισμό τους, είναι σίγουρο ότι θα την απολαύσεις.
Αυτό στο εγγυώμαι!
Αν θέλεις να το συζητήσουμε απάντησέ μου σε αυτό το email και θα χαρώ να τα πούμε.
Η τεχνική και πρακτικές οδηγίες στο επόμενο email.
Έως τότε, καλημέρα μας και καλό σαββατοκύριακο!
Υ.Γ. Μετά από τόσα χρόνια, αισθάνομαι ιδιαίτερα ευγνώμων για εκείνο το βιβλίο, τον Τονυ Ρομπινς και τη συμβολή του στις σημαντικές αλλαγές που κατάφερα να κάνω στη ζωή μου.
Σήμερα μπορεί να μη συμφωνώ με πολλά από αυτά που διδάσκει, αυτό όμως είναι μια καθαρά προσωπική οπτική.
Βλέπεις, είναι και πιθανό και κοινό, μετά από κάποιο σημείο, αυτοί οι άνθρωποι που σε ενέπνευσαν στο παρελθόν, να μην μιλάνε στην καρδιά σου πλέον.
Η αγνωμοσύνη όμως και η αχαριστία δεν έχουν θέση τουλάχιστον στη δική μου τη ζωή (όσο βέβαια μπορώ να ‘δω’ γιατί υπάρχουν και πολλά τυφλά σημεία).
